Από την Ανοιχτή Συνέλευση Μηχανικών
Προς το Υπουργείο Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Αθήνα 30 Μαρτίου 2015
YΠΟΜΝΗΜΑ
Σχετικά με τα προβλήματα του κλάδου των μηχανικών
Θα θέλαμε να θέσουμε υπ’ όψιν σας τα βασικά χαρακτηριστικά της κατάστασης που επικρατεί στον κλάδο μας και να σας ζητήσουμε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της ακραίας κρίσης που αυτά περιγράφουν. Όλα τα σχετικά ντοκουμέντα είναι στην διάθεσή σας.
1. Από την οικοδομική δραστηριότητα έχει απομείνει μόνο το 15% σε σχέση με αυτή του 2007 (κατ’ όγκο). Παράλληλα έχει ενταθεί η αποβιομηχάνιση και έχει σχεδόν διαλυθεί η βιομηχανία οικοδομικών υλικών. Αυτό έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της ανεργίας των μηχανικών και μάλιστα μη καταγραφόμενης, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών που εργάζονται με εξαρτημένη σχέση εργασίας είναι εργαζόμενοι με μπλοκάκι.
2. Αποτέλεσμα της τεράστιας ανεργίας-υποαπασχόλησης είναι πάνω από το 50.000 μηχανικοί να αδυνατούν να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές (βλ. ανακοίνωση Προέδρου ΤΕΕ της 27/2/2014). Οι αυτοαπασχολούμενοι που δεν εξόφλησαν τις εισφορές του Α εξαμήνου το 2014 να φθάνουν 68% του συνόλου.
3. Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι στην κατηγορία των «ελευθεροεπαγγελματιών μηχανικών» συνωστίζονται άνεργοι, υπο-αυτο-απασχολούμενοι, εργαζόμενοι με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών και σε συνθήκες μαύρης εργασίας, πραγματικοί ελεύθεροι επαγγελματίες κλπ, δηλαδή αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών. Η περίπτωση μάλιστα της μισθωτής εργασίας με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (μπλοκάκι) αντί με κανονική πρόσληψη έχει ως άμεση συνέπεια και τη μεγάλη διαφυγή ασφαλιστικών εισφορών (των εργοδοτών).
4. Για να αποφύγουν τη χρέωση με ασφαλιστικές εισφορές πολλοί κυρίως νέοι μηχανικοί διαγράφονται από το ΤΕΕ και το ΤΣΜΕΔΕ-ΕΤΑΑ. Μέχρι το 2014, 3.000 μηχανικοί είχαν ήδη διαγραφεί και σύμφωνα με πληροφορίες εκκρεμούν ακόμα πολλές εκατοντάδες αιτήσεις. Αυτοί όχι μόνο μένουν ανασφάλιστοι αλλά και χάνουν την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του μηχανικού λόγω της παράλογης υποχρέωσης ασφαλιστικής ενημερότητας.
5. Επίσης ο αριθμός των νεοεισερχόμενων μηχανικών ασφαλιζόμενων στο ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ την διετία 2011-2013 έχει μειωθεί κατά 50%, επειδή μεγάλος αριθμός αποφοίτων των πολυτεχνείων δεν γράφεται στο ΤΕΕ και στο ΕΤΑΑ και δεν αποκτά άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, προκειμένου να αποφύγει τις δυσβάσταχτες εισφορές και τις επαπειλούμενες κατασχέσεις.
6. Τα παραπάνω, μέσα σε μόλις 3 χρόνια, τροποποίησαν την αναλογία συνταξιούχων-ασφαλισμένων από 1:7 σε 1:4. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ληστρικό “κούρεμα” αποθεματικών που επέβαλλε το PSI (από 3,2 δις σε 0,8 δις €), τις ανεξόφλητες οφειλές του κράτους (700 εκατ. €) και τις επενδύσεις σε Τραπεζικές μετοχές (Άττικα κλπ), απειλούν να τινάξουν στον αέρα το κάποτε «υγιές» ταμείο.
Η προηγούμενη κυβέρνηση, μέσω του Υπ. Εργασίας κ. Βρούτση προώθησε ενσυνείδητα το σχέδιο ανθρωπιστικής καταστροφής των Μηχανικών που ζουν από τη δουλειά τους επιχειρώντας να απαλλοτριώσει τις περιουσίες των χιλιάδων που αδυνατούν να πληρώσουν τις σκόπιμα αβάσταχτες εισφορές, να διαλύσει το εργασιακό μοντέλο του εργαζόμενου, αυτοαπασχολούμενου μηχανικού και του μικρού μελετητικού γραφείου, ώστε να προσφέρει το εξαθλιωμένο πλέον επιστημονικό δυναμικό ως φθηνή εργατική δύναμη σε επερχόμενους τεχνικούς κολοσσούς ελάχιστα ευαίσθητους στις κοινωνικές ανάγκες. Είναι αυτονόητο πως αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση η πλειοψηφία των μηχανικών θα βρεθεί έξω από το επάγγελμα.
Το σχέδιο αυτό τέθηκε σε εφαρμογή με:
1. Δραματική αύξηση των εισφορών (Ν.3986/2011) που επιβάλλονται οριζόντια σε όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Πχ. Για όσους «νέους» ασφαλισμένους έχουν συμπληρώσει 10ετία και είναι πάνω από 35 χρονών οι εισφορές αυτού του εξαμήνου αγγίζουν τα 499,76 ευρώ το μήνα (3000 ευρώ το εξάμηνο). Αν συνεχιστεί η εφαρμογή αυτού του νόμου οι μηνιαίες εισφορές (σε βάθος χρόνου) θα φτάσουν τα 1140,35 ευρώ.
2. Αναδρομική εφαρμογή των συγκεκριμένων αυξήσεων από το 2011 (4 χρόνια κρίσης)
3. Αποστολή στοιχείων ασφαλισμένων οφειλετών στο ΚΕΑΟ με στόχο την κατάσχεση ακίνητων και κινητών περιουσιακών στοιχείων για οφειλές πάνω από 5.000 € (ενός έτους δηλαδή)
4. Διατήρηση τοκογλυφικών όρων «διακανονισμού» των υφιστάμενων ασφαλιστικών οφειλών με επιτόκιο από 8,5% μέχρι και 16% (ενώ οι τράπεζες δανείζονται με 0,5%!)
5. Άρνηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ασφαλισμένους που ενώ πλήρωναν επί χρόνια για αυτήν βρέθηκαν σε αδυναμία ανταπόκρισης στις παράλογες υποχρεώσεις που τους επιβλήθηκαν.
Ασφαλώς η εφαρμογή των παραπάνω δεν θα μπορούσε να γίνει νομότυπα – ακόμη και με τη “μνημονιακή” ερμηνεία του όρου – καθώς τα αρμόδια όργανα (ΔΣ ΕΤΑΑ, ΤΣΜΕΔΕ) αντέδρασαν υπό την πίεση των συναδέλφων. Έτσι χρησιμοποιήθηκε ένα δίκτυο εγκάθετων, με κεντρικά πρόσωπα το Διοικητή του ΕΤΑΑ Σελλιανάκη και τη Διευθύντρια εισφορών ΤΣΜΕΔΕ Λέκκα, το οποίο μερίμνησε σχετικά με εκβιασμούς, διαταγές και απειλές προς υπαλλήλους, αλλά και με εξόφθαλμα (σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις και γελοιογραφικά) παράνομες πράξεις, όπως η τοποθέτηση μεταλλικού κλωβού στην είσοδο του κτιρίου του ΕΤΑΑ ώστε να ελέγχεται η είσοδος συναδέλφων, καθώς και μελών του ΔΣ που θα επηρέαζαν τις επιθυμητές “πλειοψηφίες”. Τα μέλη του εν λόγω δικτύου βρίσκονται ακόμη στις θέσεις τους και συνεχίζουν τις προκλήσεις ενεργώντας διώξεις κατά συναδέλφων που ανέπτυξαν συνδικαλιστική-κινηματική δράση κατά των παρανομιών τους.
Κατόπιν αυτών, οι διεκδικήσεις μας που αποσκοπούν στην άμεση άρση της εκρηκτικής κατάστασης που σας περιγράφουμε, πέραν της γενικότερης συζήτησης που έχουμε ξεκινήσει για το ασφαλιστικό και στην οποία θα σας καλέσουμε, είναι οι εξής:
1. Πλήρης και χωρίς προϋποθέσεις ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως τυχόν ασφαλιστικών οφειλών.
2. Κατάργηση του ΚΕΑΟ που υπό το πρόσχημα της είσπραξης εισφορών μεγαλοοφειλετών θέτει στο στόχαστρο τις περιουσίες των συναδέλφων που ανήκουν στον κόσμο της εργασίας (υπενθυμίζουμε ότι υπό το παρόν καθεστώς κάθε άνεργος μπορεί να γίνει “μεγαλοοφειλέτης” μέσα σε ελάχιστα χρόνια κρίσης). Όχι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί για χρέη σε εφορία-ταμεία-τράπεζες για άνεργους- υποαπασχολούμενους- εργαζόμενους. Αναστολή κάθε δίωξης και αναγκαστικής είσπραξης για οφειλές προς το ταμείο.
3. Άμεση και αναδρομική ακύρωση όλων των ληστρικών αυξήσεων εισφορών (κατάργηση των διατάξεων του Ν. 3986/2011, άρθρο 44, § 14 κ΄15). Επιπλέον επιβάλλεται να υπάρξει ριζική μείωση εισφορών, με αναδρομική ισχύ με προσαρμογή των υποχρεώσεων εισφοράς στις πραγματικές δυνατότητες των συναδέλφων όπως αυτές προκύπτουν από την επαγγελματική δραστηριότητα στις παρούσες συνθήκες και άρση τις υποχρέωσης εισφοράς για όσους δεν έχουν επαρκές εισόδημα από το επάγγελμα μηχανικού. Σημειώνουμε ότι αυτό το μέτρο θα εξασφαλίσει πόρους στο ταμείο καθώς θα επιτρέψει σε χιλιάδες συναδέλφους να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις. Το μέτρο των 100 δόσεων δε λύνει το πρόβλημα, πόσο μάλλον όταν “νομιμοποιεί” παράλογες και ανέφικτες υποχρεώσεις.
4. Αποσύνδεση της ασφαλιστικής ενημερότητας από τη δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος με εξαίρεση τις περιπτώσεις εργοδοτικών οφειλών, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε χιλιάδες συναδέλφους να δουλέψουν. Σημειώνουμε ότι και αυτό το μέτρο μπορεί να εξασφαλίσει πόρους στο ταμείο.
5. Άρση των τοκογλυφικών όρων «διακανονισμού» των ασφαλιστικών οφειλών. Κατάργηση των τόκων επί των οφειλών.
Αναγνώριση των ανέργων και υποαπασχολούμενων μηχανικών, παροχή αξιοπρεπούς επιδόματος ανεργίας – υποαπασχόλησης, με αναδρομική ισχύ. Ενεργοποίηση του κλάδου προνοιακών παροχών – o οποίος παραμένει αδρανής καθώς ποτέ δεν εκδόθηκε σχετική Υπουργική απόφαση- χωρίς καμία αύξηση των εισφορών.
6. Προστασία της μητρότητας με δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης για μητέρες ανήλικων τέκνων και τις παροχές που προβλέπονται στα άλλα ταμεία.
7. Αποκατάσταση συντάξεων και ορίων ηλικίας.
8. Αποκατάσταση των αποθεματικών του Ταμείου από το PSI και τιμωρία των υπευθύνων για την συγκεκριμένη απώλεια.
9. Καταβολή στο Ταμείο της οφειλόμενης κρατικής χρηματοδότησης και των αναδιανεμητικών πόρων.
10. Να παταχθεί η διαφυγή πόρων από το ταμείο μέσω του δελτίου παροχής υπηρεσιών στην εξαρτημένη σχέση εργασίας
11. Αποσύνδεση του Ταμείου από την Τράπεζα Αττικής και απαγόρευση της μετατροπής πόρων του σε χρηματιστικούς τίτλους.
12. Καθαίρεση και απονομή ευθυνών, με όλες τις προβλεπόμενες νομικές και διοικητικές διαδικασίες, των εγκάθετων μελών της διοίκησης και των διευθυντικών στελεχών του ασφαλιστικού φορέα που έχουν παρανομήσει ή ευθύνονται για την απώλεια πόρων του.
Η πρόσφατη απόρριψη (για τυπικούς λόγους) της προσφυγής του ΤΕΕ στο ΣτΕ για τις αυξήσεις εισφορών, η από 1/1/2015 εκ νέου αύξηση τους (στις 6.000 € ετησίως) για τους μετά το 93 ασφαλισμένους καθώς και η συσσώρευση των αναδρομικών αυξήσεων από 1/7/2011, δημιουργεί μια κατάσταση εκρηκτική που οφείλει να λυθεί άμεσα με νομοθετικές πρωτοβουλίες, από πλευράς κυβέρνησης στις παραπάνω κατευθύνσεις.
Κατά τη συνάντηση που είχαμε με τον Σύμβουλο κ. Τεμπονέρα διαπιστώσαμε ότι υπάρχει διάθεση συνεννόησης, αλλά και έλλειψη ενημέρωσης από πλευράς του υπουργείου σας για την ακραία κατάσταση που εκθέσαμε. Μας ανησυχεί όμως το γεγονός ότι στα δύο μέχρι σήμερα ψηφισθέντα νομοσχέδια, καμιά ουσιαστική λύση δε δίνεται στις διεκδικήσεις μας, αντιθέτως με το Ν.4321/2015 μέσω της ρύθμισης οφειλών, επιχειρείται να “νομιμοποιηθούν” οι υφιστάμενες ληστρικές αυξήσεις εισφορών, ενώ απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στον απαράδεκτο μηχανισμό του ΚΕΑΟ, οποιαδήποτε αναφορά στην ασφαλιστική ενημερότητα που οδηγεί εκτός επαγγέλματος τις πιο αδύναμες κατηγορίες συναδέλφων και πολλά ακόμα από αυτά για τα οποία αγωνιζόμαστε τα τελευταία χρόνια (ταμείο ανεργίας, διαγραφή οφειλών και μη υποχρέωση εισφορών για όσους δεν είχαν επαρκές εισόδημα κλπ).
Παρακαλούμε να θεωρήσετε το παρόν υπόμνημα ως ανοικτή επιστολή, καθώς θα κοινοποιηθεί το ίδιο όπως και η απάντησή σας σε χιλιάδες συναδέλφους τους οποίους ενημερώνουμε προσωπικά και τους καλούμε στους κοινούς αγώνες με όλο το εργαζόμενο τμήμα της κοινωνίας.
Οι προεκλογικές σας δεσμεύσεις για το ασφαλιστικό, τα προβλήματα του οποίου εξειδικεύονται στον κλάδο μας με τον πιο ακραίο τρόπο, αλλά και το γεγονός ότι οι προτάσεις μας περιλαμβάνουν μέτρα για την εξασφάλιση πόρων για τα ταμεία, μας κάνουν να ελπίζουμε ότι θα ανταποκριθείτε θετικά.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ