Σχέδιο για πλαφόν μετά την γκάφα των υπερφόρων

Πλαφόν στο άθροισμα των φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών εξετάζει, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση μετά το πατατράκ στα έσοδα το οποίο αποκάλυψαν οι φορολογικές δηλώσεις.

Κορυφαίος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών αναγνώρισε χθες ότι υπάρχει πρόβλημα με τις βεβαιώσεις φόρων εισοδήματος, δηλώνοντας ευθαρσώς πως «έχουμε δημιουργήσει κίνητρο σε ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες να δηλώσουν χαμηλότερα εισοδήματα».

Η αναζήτηση λύσης στο πρόβλημα θα περάσει από την κρησάρα των δανειστών, εκπρόσωποι των οποίων είχαν εγείρει ενστάσεις ιδίως στο θέμα της αύξησης των εισφορών.

Με τα σημερινά δεδομένα, το άθροισμα των ασφαλιστικών και φορολογικών επιβαρύνσεων υπερβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και το 60%. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, γνωρίζοντας ότι οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται με βάση το εισόδημά τους, φρόντισαν να «προσαρμόσουν» τα εισοδήματά τους σε χαμηλότερα επίπεδα για να γλιτώσουν από την πληρωμή υπέρογκων φόρων και εισφορών.

«Εξετάζουμε μέτρα, όχι απαραίτητα με μειώσεις συντελεστών, αλλά με έξυπνο τρόπο για να αντιστραφούν οι τάσεις δήλωσης χαμηλότερων εισοδημάτων» ανέφερε χθες ο αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα από τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι είναι να τεθεί ένα όριο (π.χ. στο 50% ή 55%) στο συνολικό ύψος των φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων. Πρόκειται για μια πρόταση η οποία θα πρέπει να μελετηθεί ως προς τις δημοσιονομικές επιπτώσεις, να συζητηθεί και να εγκριθεί από τους δανειστές.

Στα άλλα μέτρα που εξετάζονται για να αποτραπούν τα φαινόμενα φοροδιαφυγής που προκάλεσαν οι  αυξήσεις των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών εντάσσονται η ρύθμιση σε έως 120 δόσεις των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών προς τα ασφαλιστικά ταμεία και την Εφορία και η εντατικοποίηση των ελέγχων.

Η πρώτη επεξεργασία των στοιχείων από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις ήρθε να επιβεβαιώσει τον χειρότερο εφιάλτη του οικονομικού επιτελείου. Τα εισοδήματα που δήλωσαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες εμφανίζονται μειωμένα κατά 20% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, γεγονός που συσχετίζεται με την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης και κυρίως τη σύνδεση του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα.

Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο καθώς βλέπει τον αντίκτυπο στα φορολογικά έσοδα όχι μόνο του 2017 αλλά και των επόμενων ετών, κάτι που δεν έχει διαφύγει την προσοχή των θεσμών και θα εξεταστεί στις διαπραγματεύσεις της νέας αξιολόγησης. Γι’ αυτό και αναζητούνται τώρα τρόποι και μέτρα αντίδρασης, μεταξύ των οποίων να μπει χαμηλότερα ο κόφτης στο ύψος του αθροίσματος φόρων και εισφορών.

Ενα τέτοιο σενάριο θεωρείται βέβαιο ότι θα ανοίξει έναν μεγάλο κύκλο συζητήσεων με τους δανειστές, πολύ περισσότερο εάν επιβεβαιωθούν οι παράλληλοι φόβοι σύμφωνα με τους οποίους το ΔΝΤ θα απαιτήσει τη λήψη πρόσθετων μέτρων από το 2018.

Υπό το βάρος της υπερφορολόγησης και των υπέρογκων ασφαλιστικών εισφορών, οι ελεύθεροι επαγγελματίες χάραξαν από νωρίς τις γραμμές άμυνάς τους για να γλιτώσουν τις μεγάλες επιβαρύνσεις. Αλλοι έκλεισαν το μπλοκάκι τους, άλλοι μετέφεραν την έδρα τους σε γειτονική χώρα ή ίδρυσαν Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ), ενώ πολλοί «προσάρμοσαν» τα εισοδήματά τους σε χαμηλότερα επίπεδα με τη γνωστή μέθοδο της μη έκδοσης αποδείξεων ή της πλασματικής διόγκωσης των επαγγελματικών δαπανών τους.

Τα εισοδήματα που δήλωσαν φέτος οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι μειωμένα κατά 20% σε σχέση με πέρυσι. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν ότι απέκτησαν το 2016 εισοδήματα ύψους 3,8 δισ. ευρώ, όταν το προηγούμενο έτος τα δηλωθέντα εισοδήματά τους είχαν ανέλθει σε 4,7 δισ. ευρώ. Δηλαδή «χάθηκαν» εισοδήματα ύψους 900 εκατ. ευρώ σε μια χρονιά που η οικονομία πήγε καλύτερα από την προηγούμενη.

Στο υπουργείο Οικονομικών δεν αιφνιδιάστηκαν, απλώς οι φόβοι τους επιβεβαιώθηκαν. Αλλωστε από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, το 2016, διέβλεπαν τον κίνδυνο των αρνητικών επιπτώσεων στα έσοδα.

Το κύμα απόκρυψης εισοδημάτων, κυρίως από όσους εμφανίζουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, προκάλεσαν η εφαρμογή της ενιαίας κλίμακας, μέσω της οποίας οι συντελεστές φορολόγησης διαμορφώθηκαν από το 26% ώς 33%, που ήταν μέχρι και το 2016, στο 22% έως 45% για τη φετινή χρονιά, αλλά και η σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα, όπου ο υπολογισμός γίνεται με συντελεστές κατ’ ελάχιστον 26,95%.

Τον αντίκτυπο που είχαν στις φορολογικές εισπράξεις τα μειωμένα εισοδήματα τα οποία  εμφάνισαν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις οι ελεύθεροι επαγγελματίες αποτυπώνονται στην έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων
Εσόδων για την εξέλιξη των φορολογικών εσόδων.

Σύμφωνα με την έκθεση της ΑΑΔΕ, τον Ιούλιο:

* Τα έσοδα από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα είναι μειωμένα κατά 2,56 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και διαμορφώθηκαν σε 225,42 εκατ. ευρώ έναντι 227,97 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2016.

* Οι εισπράξεις από την επιβολή τέλους επιτηδεύματος μειώθηκαν κατά 7,93 εκατ. ευρώ (μείωση 7,04%) και διαμορφώθηκαν σε 104,66 εκατ. ευρώ έναντι 112,58 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2016, εξέλιξη που αποδίδεται στη μείωση του αριθμού των επιτηδευματιών και ελεύθερων επαγγελματιών.

Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 100.000 έκλεισαν τα βιβλία τους στην Εφορία.